Η ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ

ΕΦΗΒΕΙΑ ΚΑΙ Η "ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ"

2010

«Έτσι, απλά κράτα τα Νεκτάριε και προσπάθησε να σκέφτεσαι ότι σε στεναχωρεί, ότι σε προβληματίζει και κάθε 20-30 δευτερόλεπτα κάνε και μία επανάληψη. Πρέπει να έχεις υπομονή για να φτάσεις τις επαναλήψεις. Να βασανίζεις τον εαυτό σου…»

Αυτά είναι τα λόγια του Παντελή Φιλικίδη, του προπονητή των παγκόσμιων πρωταθλητών στα Kettlebells. Αυτά τα λόγια μου έλεγε όταν ετοιμαζόμουνα το 2010 να δώσω την πρώτη μου πιστοποίηση στα δράμια. Ο στόχος ήταν με 2 24άρια να τα κρατάω σε θέση στήριξης και κάθε 20-30 δευτερόλεπτα να κάνω ένα push press. 5 σετ των 5 λεπτών, με σκοπό να μπορέσω να κάνω μια προσπάθεια 60 επαναλήψεων (ζετέ), 120 αρασέ με μία αλλαγή και 30 μακρύ κύκλο.

Τα λόγια του μου φαινόντουσαν παράξενα τότε… δεν είχα ξανακούσει προπονητή να μιλάει έτσι… να λέει ότι ουσιαστικά αυτό που κάνουμε είναι να βασανίζουμε τον εαυτό μας. Με σκοπό τι; να γυμναστώ;  Μα θα μπορούσα απλά να κάνω 5 σετ των 10 επαναλήψεων και να έχω γυμναστεί μια χαρά… όχι! Ο σκοπός δεν ήταν να γυμνάσω το σώμα. Ο Παντελής Φιλικίδης ήξερε πολύ καλά τι έπρεπε να μου γυμνάσει… το μυαλό!

«Και η πραγματικά καλή φυσική κατάσταση προκύπτει από την προπόνηση ενός μόνο μυ, του μυός που βρίσκεται μες στο κεφάλι                                                                                    σου: του μυαλού σου».

 

Κάθε άσκηση με τα Kettlebells, όταν την κάνεις με την σωστή μέθοδο (μέθοδο Φιλικίδη και Warrior Fitness), έχει σχεδιαστεί για να αποτελεί μια πνευματική δοκιμασία, μια άσκηση στην τέχνη του πόνου!

Το 1924, ο νομπελίστας Archibald Hill, έγινε ο πρώτος γιατρός που ανέφερε ότι ο εγκέφαλος ρυθμίζει την καρδιά κατά τη διάρκεια της άσκησης. Η ιδέα του Hill, όμως, χρειάστηκε πάνω από 70 χρόνια για να γίνει γνωστή, επισκιάζοντας την έως τότε πιο διαδεδομένη θεωρία: ότι η σωματική εξάντληση είναι καθαρά ζήτημα κυτταρικής προσφοράς και ζήτησης. 

1984

«Έπεσα κάτω διπλωμένος και κράταγα την κοιλιά μου….δεν ήταν τόσο ο πόνος, όσο η ιδέα ότι δεν μπορούσα να βγάλω τον αέρα από μέσα μου… Μόλις είχα δεχθεί ένα Mae Geri (μπροστινό λάκτισμα), στο ηλιακό πλέγμα από έναν συναθλητή μου, στο Καράτε. Με έντρομο ύφος κοίταζα τον δάσκαλό μου, τον Γιάννη Δελαπόρτα… έψαχνα απελπισμένα με το βλέμμα μου να με κοιτάξει, ώστε να δει ότι μου έχει κοπεί η ανάσα και να έρθει να με συνεφέρει, όπως έκανε πάντα σε ανάλογες περιπτώσεις… Αυτός έκανε ότι δε με βλέπει και κοιτώντας αλλού μου φωνάζει την ώρα που απομακρύνονταν κι άλλο «να επανέλθεις μόνος σου, είσαι πράσινη ζώνη τώρα!» Κατάλαβα ότι δεν έχω πολύ χρόνο ακόμα προτού λιποθυμήσω… ήμουνα 14 ετών και προσπαθώντας να μείνω ψύχραιμος, επιστράτευσα όλη μου τη νοητική δύναμη και με μια τεχνική αναπνοής, που μας είχε δείξει ο δάσκαλος, κατάφερα να βγάλω τον αέρα και να επανέλθω!»

Οι μαχητικές τέχνες ουσιαστικά ενώ φαίνονται σε πρώτη φάση, σαν καθαρά σωματική δραστηριότητα, δεν είναι παρά πνευματική και νοητική δραστηριότητα. Και για να ακριβολογούμε πνευματική, νοητική και ψυχική δοκιμασία! Καθώς κάθε προπόνηση και μέσω των τεχνικών που επαναλαμβάνεις συνέχεια και συνέχεια προσπαθώντας να τελειοποιήσεις την στάση σου, την κίνηση σου, την τεχνική κτλ, δεν είναι παρά μια προσπάθεια να δαμάσεις τον εγωισμό σου, να μάθεις να μην εγκαταλείπεις, να συνεχίζεις όταν νοιώθεις ότι δεν έχεις άλλες ανάσες, να μάθεις να δέχεσαι την ήττα, αλλά να προσπαθείς πάντα για την νίκη. Οι πτώσεις, όταν σε πετάει ο άλλος κάτω και τραντάζεσαι ολόκληρος… Θυμάμαι την δεκαετία του 80, δεν υπήρχε τατάμι μαλακό. Κάναμε πτώσεις και τούμπες, πάνω σε μια μοκέτα που είχε λιώσει σχεδόν και είχε γίνει ένα με το μωσαϊκό που υπήρχε από κάτω... Πολλές φορές φεύγαμε το βράδυ και πονούσε όλο μας το σώμα από τις ρίψεις που μας έκανε ο δάσκαλος. Θυμάμαι επίσης ένα ρόπαλο που είχε και μας κτυπούσε σε σημεία που ήξερε ότι πονάνε, αλλά δε θα μας έκανε ζημιά.

Αυτό που θυμάμαι και μας χαρακτήριζε τότε, αν και παιδιά, ήταν ότι είχαμε συμφιλιωθεί με την ιδέα του πόνου, με τα σημάδια, με το αίμα να τρέχει πάνω στο γκι μας από κάποιο κτύπημα που είχαμε δεχθεί… ήταν φυσιολογικά όλα αυτά.

Πέρασα όλη μου την εφηβεία στο Καράτε, κοντά σε έναν δάσκαλο, τον Γιάννη Δελαπόρτα, ο οποίος πάντα προσπαθούσε να μας δημιουργήσει εμπειρίες, μέσα από την προπόνηση και το πετύχαινε. Από τα 13 μου μέχρι 18 ετών ήμουνα μαθητής του. Εκεί έγινα Μαυροζωνάς, εκεί έγινα άντρας. Ο Δελαπόρτας, με έκανε σκληρό. Με έκανε να αντέχω τα κτυπήματα και κάθε κτύπημα εκει μέσα ήταν ένα κτύπημα στον εγωισμό μου, στην εγκαρτέρηση μου, την υπομονή μου, τον θυμό μου…

Ασχολήθηκα στην πορεία με πολλά μαχητικά στυλ. Πυγμαχία, Kick Boxing, ΜΜΑ, Ju Jitsu κ.α. με πολύ καλούς δασκάλους σε όλα! Εάν με ρωτήσεις όμως ποιος δάσκαλος σου έχει μείνει πιο πολύ χαραγμένος, είναι ο Γιάννης Δελαπόρτας. Γιατί εκει μέσα τελικά, το μικρό υπόγειο των 50 τ.μ. δεν ήταν μια απλή σχολή καράτε, ήταν μια μονάδα παραγωγής σκληρών νεαρών, σωματικά, πνευματικά, συναισθηματικά, όσοι καταφέρναν να αντέξουν στον χρόνο. Νοιώθω τυχερός που σε εκείνο το υπόγειο στη Κυψέλη, πέρασα τα εφηβικά μου χρόνια. Εκεί σφυρηλατίθηκε η ψυχή και το σώμα μου.

Η εφηβεία είναι η πιο κρίσιμη περίοδο, στη ζωή ενός ανθρώπου. Εάν αφήσει κάποιος την εφηβεία του να περάσει άκοπα και γλεντοκοπώντας μόνο, τα αρνητικά σημάδια θα τον ακολουθούν μια ζωή. Με μαθηματική ακρίβεια, μεγαλώνοντας θα αρρωστήσει, σωματικά, συναισθηματικά και νοητικά… θα γίνει βάρος στους δικούς του ανθρώπους, μέχρι να πεθάνει.

Αντίθετα όσο πιο πολύ σκληραγωγηθεί κανείς στην εφηβεία του, τόσο πιο πολύ θα του μείνει και η εκπαίδευση και τα οφέλη της. Σκληραγωγία σε σώμα και νου. Μέσα από την σκληραγωγία του σώματος, εκπαιδεύεις τον νου.

Στην αρχαία Ελλάδα, κατά την εφηβεία, υπήρχε σκληρή και έντονη εκπαίδευση σε όλους τους τομείς, προσπαθώντας μέσα από την εκπαίδευση να περάσουν και την ταπεινότητα, σεμνοτητα και ήθος, τόσο στην Σπάρτη, όσο και την Αθήνα και την Κρήτη.

Έτσι, ήταν έτοιμοι να αναλάβουν υποχρεώσεις μετά το 20^ο έτος της ηλικίας του, πλήρως κοινωνικοποιημένοι, με την κατάλληλη μόρφωση αλλά και εμπειρία ώστε να είναι δημιουργικοί και ωφέλιμοι για την κοινωνία. Εντελώς το αντίθετο δλδ από αυτό που συμβαίνει, δυστυχώς στην Ελλάδα, τα τελευταία 30 χρόνια, στα οποία η πολιτεία δημιουργεί νέους οι οποίοι, είναι άσχετοι από βασικά θέματα κοινωνικοποίησης, συμπεριφοράς προς κάθε κοινωνική απαίτηση, απαίδευτοι, καλομαθημένοι από γονείς και καθηγητές, αγύμναστοι ως επι το πλείστων και με μαθηματική ακρίβεια οδηγούνται σε έναν δυστυχισμένο και                                                                                               άρρωστο βίο.

«Αν δεν πιέσεις τα συναισθηματικά σου όρια, θα παραμείνεις ψυχολογικά και σωματικά στάσιμος σε ένα συγκεκριμένο επίπεδο εφ’ όρου ζωής». «Αν συμβιβαστείς όμως με την πρόκληση, αν βάλεις τον εαυτό σου σε μια δύσκολη κατάσταση και βγεις σώος, θα μπορείς να καταφέρεις τα πάντα». Απλώς, πρέπει να το πιστέψεις.

Το αποτέλεσμα της… «τέχνης του πόνου», έχει 2 καταλήξεις, τις οποίες τις έχω δει στην πράξη σε ανθρώπους πολύ κοντινούς μου κατά διαστήματα.

Η κατάληξη η μία, όταν δεν συνοδεύεται από μόρφωση και παιδεία, είναι να γίνει κάποιος, τόσο αλαζονικός, εγωιστής και εν τέλει κακός για την κοινωνία άνθρωπος. Καθώς όλη αυτή η δύναμη που έχει συσσωρεύσει δεν είναι δύναμη ωφέλιμη για την κοινωνία, αλλά καταστροφική για αυτούς που είναι δίπλα του, γι αυτό που πρεσβεύει (μαχητικές τέχνες) αλλά και για την κοινωνία. Η υπερφυσική άσκηση της δύναμης του σώματος μπορεί να αποβεί μοιραία εάν δεν συνοδεύεται και από την ψυχική άσκηση. Και δε νομίζω πως υπάρχει καλύτερη ψυχική άσκηση από την πνευματική μέσω της Ορθοδοξίας.

Η ταπείνωση του χαρακτήρα είναι πολύ σημαντική για να μην ξεφύγει το πνεύμα μέσω της σωματικής άσκησης. Η νηστεία, σε αυτό το επίπεδο, είναι ίσως η καλύτερη πρόνεια για κάτι τέτοιο. Διότι η στέρηση της τροφής του σώματος και η αποχή από την κρεατοφαγία που «επιβάλει» η σωματική άσκηση δύναμης, είναι μια δοκιμασία που όποιος υποβάλει τον εαυτό του, πετυχαίνει την ταπείνωση. 

Ταπείνωση όχι με την κακή έννοια, ταπείνωση ωφέλιμη. Ταπείνωση η οποία κάνει να ευδοκιμήσουν η φιλοκαλία, η αγάπη για τον συνάνθρωπο, η επίγνωση του ότι δεν ζούμε για να τρέφουμε τον εγωισμό μας ή να αυξάνουμε τον ζωτικό μας χώρο, αλλά ζούμε και δρούμε για την επιβίωση όλων των πλασμάτων του δημιουργού, της πατρίδας μας. Ταπείνωση που μέσα από την στέρηση, μας καλλιεργεί την πεποίθηση ότι πρέπει να βοηθάμε αυτόν που έχει ανάγκη και όχι να του δίνουμε μια κλωτσιά να πάει παρακάτω. Μαθαίνουμε να συνεργαζόμαστε με ανθρώπους και όχι να τους βλέπουμε καχύποπτα όλους και όλα!

Η εφηβεία είναι το σημείο κλειδί στη ζωή ενός ανθρώπου. Εκεί, κατά τη διάρκεια της, είναι οι εμπειρίες που θα αποτελούν τροχοπαίδι, για όλες τις μετέπειτα αποφάσεις, πράξεις και σκέψεις…

Αν φύγουν τα χρόνια της εφηβείας άσκοπα και καλοπερνώντας, μετά είναι πολύ δύσκολο να γυρίσει όλο αυτό. Το σώμα, ο οργανισμός, ο νους, η ψυχή έχουν πάρει το 70% μέχρι και την εφηβεία. Οι διατροφικές συνήθειες, η γυμναστική, οι συνήθειες, όλες ρυθμίζονται στην εφηβεία, γι αυτό και η εκπαίδευση πρέπει να είναι πολύ υπεύθυνη και μελετημένη, από τους γονείς, τους καθηγητές, τους δασκάλους κάθε τομέα και την πολιτεία.

 Εύχομαι οι γονείς να σταματήσουν να ματαιοδοξούν πως το παιδί τους θα γίνει Ολυμπιονίκης ή επαγγελματίας αθλητής που θα κερδίζει πολλά χρήματα, και με αυτό το κριτήριο να επιλέγουν ποιο άθλημα θα ακολουθήσει το παιδί τους. Να βρούν τον δάσκαλο είναι το θέμα. Να δουν τον παιδαγωγό που θα φτιάξει το παιδί τους συναισθηματικά, σωματικά και νοητικά και θα τον κάνει άνδρα ή γυναίκα, έτοιμους να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της ζωής. Και συνήθως οι δάσκαλοι αυτοί βρίσκονται σε τέχνες, που δεν κυνηγάνε τον πρωταθλητισμό. 

Το άρθρο αυτό αφιερώνεται στον 1^ο μου δάσκαλο του Καράτε, Γιάννη Δελαπόρτα, ο οποίoς υπήρξε το μεγαλύτερο μου ζωντανό πρότυπο, μετά τον πατέρα μου.

-Νεκτάριος Λυκιαρδόπουλος-

Αθήνα Αύγουστος 2017